Gjatë një seminari në Sudanin e Jugut vitin e kaluar, reporterët shprehën shqetësimin se disa organizata mediatike po përdornin burime anonime për të çuar më tej axhendat personale dhe për të sulmuar armiqtë politikë.
Kishte një konsensus që raportimi i saktë, i drejtë dhe i besueshëm po minohej dhe se besimi i lexuesit ishte në rrezik në demokracinë e re të zhytur në konflikt politik.
Instinktet e tyre etike vlerësuan një yll të artë.
Profesionistët e medias kudo në botë merren me çështjen e mprehtë të anonimitetit.
Sipas Shoqatës së Gazetarëve Profesionistë (SPJ) , “Burimet anonime janë nganjëherë çelësi i vetëm për zhbllokimin e një historie të madhe, hedhjen prapa të perdes ndaj korrupsionit, përmbushjen e misioneve gazetareske të mbikëqyrjes së qeverisë dhe informimit të qytetarëve, por ndonjëherë, burimet anonime janë rruga për në kënetën etike. “
Kodi SPJ i etikës bën dy pika të rëndësishme në anonimitet:
- Burimet e identitetit kur është e mundur.
Publiku ka të drejtë për aq informacion sa mund të sigurohet mbi besueshmërinë e burimeve.
- Gjithmonë vini në dyshim motivet e burimeve para se të premtoni anonimitet.
Sqaroni kushtet e bashkangjitura për çdo premtim të dhënë në këmbim të informacionit. Mbaj premtimet.
Problemi u shfaq kohët e fundit në redaksinë e New York Times. Në mars, menaxhmenti i lartë i gazetës goditi anonimitetin , shkaktuar nga ankesat e lexuesve për përdorimin “e vazhdueshëm” të burimeve pa emër. Udhëzimet e reja kërkojnë që redaktorët të miratojë përdorimin e anonimitetit në tregime.
“Citimet e drejtpërdrejta nga burime anonime duhet të përdoren rrallë, dhe vetëm kur citime të tilla janë thelbësore për historinë. Të paktën një redaktor duhet të dijë identitetin specifik të çdo burimi anonim para botimit.”
Standardet më të ngushta duket se po funksionojnë. Në korrik, Phil Corbett , redaktor i bashkëpunuar i Times për standardet, raportoi një “rënie të matshme”, rreth 30 përqind, në burimet anonime.
Këtu janë disa burime që mund të ndihmojnë. Shoqata e Lajmeve Online (ONA) ofron mjete se si të ndërtoni vetë kodin tuaj të etikës që përmban udhëzime specifike për përdorimin e burimeve anonime . Procesi përqendrohet në një seri pyetjesh:
- Cila është arsyeja e burimit që dëshiron të mos identifikohet?
- A është informacioni në dispozicion diku tjetër?
- A i besoni burimit?
- A do të dalë së shpejti informacioni?
- A është burimi i gatshëm?
- A është burimi i fuqishëm apo i prekshëm?
- A ia vlen burimi dhe informacioni të shkosh në burg?
Moduli na kujton: “Para se një gazetar të japë konfidencialitetin, duhet të keni një diskutim të hollësishëm të arsyeve të burimit për të dashur të shmangni llogaridhënien, gjë që ndodh kur nuk përmendni burimet. Tregoni burimit që historitë tuaja të jenë më të besueshme dhe burimet tuaja më të përgjegjshme kur përdorni emrat e tyre dhe merrni një kuptim të plotë të motivimit të burimit. “
Kur takohem me menaxherët e medias, unë sugjeroj të caktoj një komitet të dhomave të lajmeve për të zhvilluar ose rifreskuar udhëzimet për burime anonime. Unë siguroj një paketë materialesh raste studimore, ushtrime dhe fletëpalosje që mund të ndihmojnë në udhëheqjen e rrugës.
Gjatë punëve, unë i caktoj pjesëmarrësit të japin një histori nga një gazetë, revistë ose postim në internet që përmban burime të paemërtuara. Më pas ne punojmë në grupe të vogla për të vendosur nëse anonimiteti ishte i justifikuar duke përdorur këto udhëzime:
Informacioni nga burimi duhet të jetë i rëndësishëm dhe absolutisht jetik për historinë
Nuk mund të bazohet në mendimin personal
Informacioni nuk mund të merrej në ndonjë mënyrë tjetër
Burimi është shumë i besueshëm dhe në gjendje të dihet
Kur e përdor këtë ushtrim, unë ofroj një material të krijuar nga kodi i NPR për burimet anonime .
Ky dokument është gjithëpërfshirës, i lehtë për tu marrë dhe mund të jetë model për redaksitë kudo në botë ku gazetarët merren me ndërtimin e besimit dhe besueshmërisë.
Pregatiti: Xhorxhina Deda