Karta Europiane per lirine e medias, 10 vjetori i firmosjes
Më 25 maj 2009, 48 redaktorë dhe gazetarë kryesorë nga 19 vende miratuan dhe nënshkruan “Kartën Evropiane për Lirinë e Shtypit” në Hamburg të Gjermanisë.
Në dhjetë nene, statuti formulon parimet për lirinë e shtypit nga ndërhyrja e qeverisë – në veçanti për të drejtën e tyre për siguri nga mbikëqyrja, përgjimi elektronik dhe kërkimet e departamenteve redaktuese dhe kompjutera, si dhe qasjen që gazetarët dhe qytetarët të kenë mundësi aksesi në të gjitha burimet e informacionit vendase dhe të ndërkombëtare.
Qëllimi është të pohojë vlefshmërinë e kartës në të gjithë Evropën dhe të bëjë miratimin e saj një kusht në negociatat e pranimit në BE në shumë shtete. Karta u dorëzua në Komisionin Evropian në Bruksel më 9 qershor 2009 dhe në Këshillin e Evropës në Luksemburg më 26 tetor 2009.
Karta Evropiane për Lirinë e Shtypit
Neni 1
Liria e shtypit është thelbësore për një shoqëri demokratike. Mbështetja dhe mbrojtja e saj, respektimi i diversitetit dhe misioni I saj ndaj politikës, sociale dhe kulturore, duhet të respektohet nga të gjitha qeveritë.
Neni 2
Censura është e palejueshme. Gazetaria e pavarur në të gjitha mediat nuk duhet të ketë presione dhe persekutime nga entet rregullatore dhe qeveria. Të gjitha mediat dhe ato online, nuk duhet të licensohen nga qeveritë.
Neni 3
E drejta e gazetarëve dhe mediave për të mbledhur dhe shpërndarë informacionet dhe opinionet nuk duhet të kërcënohen, të kufizohen ose ti nënshtrohen dënimit.
Neni 4
Mbrojtja e burimeve gazetareske duhet të respektohet rreptësisht. Mbikëqyrja dhe përgjimet elektronike ose i redaksive, ambienteve private ose kompjuterëve të gazetarëve me qëllim të identifikimit të burimeve të informacionit ose shkeljes së konfidencialitetit editorial, janë të papranueshme.
Neni 5
Të gjitha shtetet duhet të sigurojnë që mediat të kenë mbrojtjen e plotë të ligjit dhe autoriteteve gjatë kryerjes së rolit të tyre. Kjo vlen në veçanti për mbrojtjen e gazetarëve dhe punonjësve të tyre nga ngacmimet dhe / ose sulmet fizike. Kërcënimet ose shkeljet e këtyre të drejtave duhet të hetohen me kujdes dhe të ndëshkohen nga gjyqësori.
Neni 6
Mjetet ekonomike të mediave nuk duhet të rrezikohen nga shteti ose nga institucionet e kontrolluara nga shteti. Kërcënimi me sanksione ekonomike është gjithashtu i papranueshëm. Kompanitë e sektorit privat duhet të respektojnë lirinë e gazetarëve të mediave. Ata nuk duhet të ushtrojnë presion mbi përmbajtjen gazetareske, as të përpiqen të përziejnë përmbajtjen tregtare me përmbajtje gazetareske.
Neni 7
Institucionet shtetërore ose të kontrolluara nga shteti nuk do të pengojnë lirinë e qasjes së mediave dhe gazetarëve në informata. Ata kanë për detyrë t’i mbështesin ata në mandatin e tyre për të dhënë informacion.
Neni 8
Mediat dhe gazetarët kanë të drejtë të kenë qasje në të gjitha burimet e lajmeve dhe informacionit, duke përfshirë edhe nga jashtë. Për raportimin e tyre, gazetarët e huaj duhet të pajisen me viza, akreditim dhe dokumente të tjera të nevojshme pa vonesë.
Neni 9
Publikut të çdo shteti do t’i jepet qasje e lirë në të gjitha mediat kombëtare dhe të huaja dhe burimet e informacionit.
Neni 10
Qeveria nuk do të kufizojë hyrjen në profesionin e gazetarisë.